Blog

Isı yalıtımı (mantolama), binaların enerji verimliliğini artırarak iç ortam konforunu yükselten ve ısı kayıplarını önleyen kritik bir uygulamadır. Özellikle Sakarya gibi nemli ve yağışlı iklime sahip bölgelerde doğru yalıtım uygulaması, yazın iç mekânların serin, kışın ise sıcak kalmasını sağlar. Bu sayede ısıtma ve soğutma sistemlerine olan ihtiyaç azalır, yakıt ve elektrik faturalarında önemli tasarruf elde edilir. Ayrıca mantolama, yapının ömrünü uzatır; cephedeki rutubet ve donma hasarlarını önleyerek bakım-onarım giderlerini düşürür. Ancak tüm bu faydaları uzun vadede elde etmek için işi ehline bırakmak gerekir. Yanlış veya özensiz uygulanan mantolama, ileride çatlaklara, küflenmeye ve dış cephede deformasyona yol açabilir. Bu nedenle mantolama firması seçimi doğru yapılmalıdır.

Firma Deneyimi ve Referanslar

Seçeceğiniz firmanın sektördeki deneyimi ve geçmiş projeleri, hizmet kalitesi için önemli göstergelerdir. Uzmanlık sahibi firmalar genellikle benzer projelerde başarılı sonuçlar almış olur. Bu yüzden ilgilendiğiniz firmanın portföyünü inceleyin; daha önce uyguladığı binaların fotoğraflarını ve detaylarını isteyin. Müşteri referanslarını da kontrol edin. Eski müşterilerinden firma hakkında aldığı geri bildirimleri dinleyin veya okumaya çalışın. Eğer firma referans vermek konusunda isteksizse veya verilen referanslardan olumsuz geri dönüşler çıkıyorsa, bu bir uyarı işareti sayılmalıdır. Uzun süreli ve kurumsal geçmişi olan firmalar genellikle daha istikrarlı hizmet sunar. Şirketin kuruluş yılı, gerçekleştirdiği projelerin büyüklüğü ve markaları, firmanın tecrübesi hakkında fikir verir. Özetle, tecrübeli ve güvenilir referanslı bir firma tercih etmek riski minimize eder.

Lisans, Sertifikalar ve Yasal Gereklilikler

Mantolama uygulaması inşaat kapsamında bir tadilat olarak değerlendirildiğinden, yasal prosedürlere uyulması gerekir. Seçilen firmadan mutlaka mevcut lisans ve izin belgelerini talep edin. Örneğin, firmanın kayıtlı olduğu ticaret/oda sicili, “üstyapı ve izolasyon” faaliyet belgesi olup olmadığı gibi dokümanlar kontrol edilmelidir. Ayrıca İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre mantolama işinde çalışan ustaların Mesleki Yeterlilik Belgesi (Isı Yalıtımcısı MYK sertifikası) olması zorunludur. 2015 sonrası uygulamalarda bu belgeye sahip olmayan usta çalıştırılması durumunda firmaya cezai yaptırımlar uygulanabilmektedir. Bu nedenle firmadan, uygulamayı yapacak ustaların MYK sertifikalarını göstermesini isteyin.

Yerel yönetimlerin uygulamalarına göre mantolama için genellikle proje onayı veya izin gerekebilir. 2017’de yürürlüğe giren yeni imar yönetmeliği uyarınca uygun proje ve yetkili mühendis raporu ile mantolama ruhsata bağlanmasa da, çoğu belediye hâlâ “ısı yalıtım projesi” sunulmasını talep etmektedir. Mantolama kararını apartman şeklinde almışsanız, kat malikleri kurulundan onay belgeleri (yönetim karar defteri) istenebilir. Firmadan, proje çizimlerinin yapılması veya ilgili dairelerle evrak hazırlığının tamamlanmasında destek almanız süreci hızlandırır. Ayrıca binalarda Enerji Kimlik Belgesi (EKB) alma zorunluluğunun mantolama ile karıştırılmaması önemlidir; mevcut binaların EKB alması mantolama şartına bağlanmamıştır. Mantolama yaptırmak enerji sınıfınızı yükseltir, ancak EKB için resmi bir zorunluluk değildir.

Kullanılan Malzemeler ve Teknik Özellikler

Mantolamada tercih edilecek malzemeler kalitesi ve teknik özellikleriyle doğrudan performansı belirler. İyi bir firma; TS-EN standartlarına uygun, tanınmış markaların strafor levhalarını, taş yünü panellerini veya benzer kaliteli yalıtım ürünlerini kullanır. Malzeme seçiminde dikkat edilecek temel kriterler şunlardır: Isı iletkenlik katsayısı (λ değeri) ne kadar düşükse, malzeme o kadar iyi yalıtır. Bunun yanı sıra su buharı geçirgenliği ve su emme değeri düşük malzemeler tercih edilmelidir. Su buharını geçiren ancak sıvıyı emmeyen malzemeler duvardaki nem dengesi için idealdir. Yangın dayanımı da kritik bir faktördür: Mevzuata göre dış cephelerde kolay tutuşan malzeme yasaktır. Bu doğrultuda taş yünü (mineral yün) A1 sınıfı yanmaz malzeme kabul edilir; EPS ve XPS ise mantolama uygulamasında sıvalandıklarında zor alevlenici (B sınıfı) malzeme statüsündedir. Aşağıda yaygın olarak kullanılan izolasyon malzemelerinden bazıları özetlenmiştir:

• EPS (Strafor): Ekonomik ve hafif bir malzemedir. Uygun kalınlıkta ısı yalıtımı sağlar, ancak su emme oranı yüksektir. Suya maruz kaldığında performansı düşebileceği için iyi su yalıtımına ihtiyaç duyar.
• XPS (Ekstrüde Strafor): EPS’e benzer yapıda ancak suya daha dayanıklı, sıkıştırma mukavemeti yüksek bir malzemedir. Isı iletkenliği biraz daha düşüktür. Fiyatı genellikle EPS’ten yüksektir.
• Taşyünü (Mineral Yün): Yanma sınıfı A1, yani yanmaz. İyi ses yalıtımı ve buhar geçirgenliği sunar. Nem ve rutubete karşı dayanıklıdır. Taşyünü, doğal taşların özel işlemlerle yalıtım levhasına dönüştürülmüş halidir. Fiyatı yüksek ve ağırlığı fazladır.
• Poliüretan (PU) Köpük: Çok düşük ısı iletkenliğine (yüksek yalıtım değerine) sahip köpük paneller veya sprey olarak uygulanır. İnce katmanlarda bile yüksek performans verir, ancak maliyeti en yüksektir. Uygulaması özel ekipman gerektirir.

Kullanılan yalıtım levhasının belirtilen kalınlıkta ve eşit yoğunlukta olmasına dikkat edin. Uygulama sırasında profil (dübelleme, köşe profili vb.) ve sıva kalınlığı da önemlidir. Markalı malzemeler, uzun yıllar deformasyon yaşamadan dayanırken, kalitesiz ürünlerde kabarma ve sökülme riski artar.

Fiyatlandırma ve Sözleşme Süreci

Firmalardan teklif alırken sadece fiyatlarına odaklanmayın. Çok ucuz bir teklif, kullanılan malzemeden veya işçilikten ödün verebileceğinin işareti olabilir. Aynı şekilde, en pahalı teklife de doğrudan güvenmemek gerekir. En az 3 farklı firmadan ayrıntılı fiyat teklifi alın ve bunları karşılaştırın. Fiyat tekliflerinde metrekare başına işçilik, kullanılacak malzeme miktarı, kalınlığı ve markası açıkça belirtilmelidir. Teklif mektubunda ayrıca uygulanacak işlemlerin süresi ve garanti şartları yazılı olmalıdır.

İdeal olan, tüm bu hususları kapsayan yazılı bir sözleşme yapmaktır. Sözleşmede şunlar netleştirilmelidir:

• Mantolama yapılacak cephe alanı ve kullanılacak yalıtım malzemesi (marka, kalınlık, kalitesi).
• İşçilik bedeli, ödeme planı (örneğin iş bitiminde toplu ödeme veya taksitlendirme).
• İşin tamamlanma süresi ve iş programı.
• Garanti süresi ve garantinin kapsadığı koşullar.

Genellikle az bir peşinat verilip iş bitiminde hak ediş şeklinde ödeme yapılır. Her aşamada uygun fatura ve iş kabul tutanağı almayı ihmal etmeyin. Garantili bir uygulama için firma ile anlaşarak 5-10 yıl arasında garanti istemelisiniz. Bu garanti süresi içinde mantolamada sorun çıkarsa ücretsiz onarım veya ek hizmet alma hakkınız bulunur. Dolayısıyla, sözleşmede garanti maddesinin detaylı yazılması büyük önem taşır.

Sigorta, Güvence ve İş Güvenliği

Seçtiğiniz firma, iş güvenliği standartlarına uymalı ve gerekli sigortaları yapmış olmalıdır. Çalışan ustaların Sosyal Güvenlik Kurumu kaydının tam olduğuna ve iş kazalarına karşı “İşveren Mali Sorumluluk Sigortası” ile güvence sağlandığına emin olun. Bu tür sigortalar, iş sırasında bir kazada üçüncü şahıslara veya mal varlıklarına gelecek zararlarda sorumluluğu firmaya yükler. Eğer firmada SGK kaydı bulunmuyor veya sigortalar eksikse, kaza durumunda sorumluluk size geçebilir.

Ayrıca firma mali yeterlilik ve banka kredibilite konularında da sorumluluk sahibi olmalıdır. Büyük çaplı projelerde banka teminat mektubu veya diğer finansal güvenceler istenebilir. Dolayısıyla firmanın hesaplı mı, çok borcu mu olduğu gibi konuları kontrol edebilirsiniz. Bir not olarak, bazı müşteri memnuniyeti anketlerine göre “firmanın vergi/SGK borcu olmadığına dair belge” talep etmek ve firmanın daha önce banka referans mektubu alıp almadığına bakmak faydalı olabilir.

Sakarya’ya Özgü Hususlar

Sakarya’nın iklimi mantolama seçiminde özel bazı noktalara işaret eder. Karadeniz iklimi etkisindeki ilde nem oranı ortalama %72 civarındadır. Yaz aylarında bile rutubet yüksek seyreder, kışlar ılımandır (Ocak ortalama ~6 °C) ve yazın aşırı sıcaklıklar görülmez (Temmuz ~23 °C). Bu durumda dış cephede mantolama yapılırken özellikle su buharı geçirgenliği yüksek ve su yalıtım dayanımı iyi malzemeler tercih edilmelidir. Ek olarak Sakarya’da yıllık yağış miktarı fazla olduğundan cephede derz ve birleşim noktalarında su akıntısına karşı dikkatli uygulama gerekir. Binanın çatısında ve derz bölgelerinde su yalıtımı önlemleri iyi alınmış olmalı; aksi halde yağmur sularının yalıtım arkasına sızması levhayı bozabilir.

Ayrıca Sakarya’da eski yapılaşmalarda bazen apartman yönetimi ve belediye izin süreçleri göz ardı edilebilir. Mantolama için apartman üyeleri arasında karar alınması gerekir; bu karar noteri imzalı olmalı ve belediyeden “ısı yalıtım projesi onayı” gibi ek izinler istenebilir. İyi bir firma, bu evrak işlerinin takibini de üstlenir. Özetle, Sakarya’nın nemli iklimine uygun malzeme ve detaylı uygulama ile çalışma yapan bir firma seçmek, uzun vadeli başarı için elzemdir.

Devlet Destekleri ve Finansman İmkanları

Türkiye’de ısı yalıtımı yaptıran ev ve apartman sahipleri için finansman desteği sağlayan programlar mevcuttur. Örneğin Halkbank ve Ziraat Bankası gibi kamu bankaları, “Konutlarda Isı Yalıtım Kredisi” kapsamında uygun faiz oranlı krediler sunmaktadır. Bu kredilerle daire başına 50.000 TL’ye kadar 5 yıla kadar vadeli kredi alınabilir. Kullanılacak krediden yararlanmak için apartman/site yönetimi kararı, banka onaylı yalıtım sözleşmesi ve proje evraklarının ibrazı gibi bazı şartlar bulunur.

Yine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı desteğiyle bazı dönemlerde faizli veya faizsiz kredi kampanyaları düzenlenebilmekte, ayrıca KOSGEB veya belediye teşvikleriyle kısmi hibeler alınabilmektedir. Bu tür destek programlarına başvurmadan önce güncel şartları araştırmanız ve proje teklifinizi hazırladığınız firmadan yardım almanız işinizi kolaylaştırır. Doğru firmayla anlaşarak bu teşviklerden en verimli şekilde faydalanabilirsiniz.

Sonuç

Mantolama firması seçimi, bir binanın geleceğine yapılan yatırım kadar önemlidir. Yukarıda sayılan kriterleri dikkate alarak deneyimli, belgeli ve güvenilir bir firma tercih ederseniz, ödenen bedelin karşılığını uzun yıllar alırsınız. Seçeceğiniz firma işini tekniğine uygun yaparsa hem yakıt tasarrufu sağlarsınız hem de yapınızın değeri artar. Aksi durumda ise ileride maliyetli onarımlar veya problemlerle uğraşabilirsiniz. Bu nedenle sözleşme detaylarını mutlaka yazılı hâle getirin ve güvence veren firmalarla çalışın. Doğru firma seçimiyle mantolama yatırımınız uzun yıllar sağlıklı ve konforlu hizmet verir.