Blog

Mantolama, binalarda dış cephe ısı yalıtımı sağlamak amacıyla uygulanan bir sistemdir. Doğru yapıldığında binaların ısı kayıplarını azaltarak ısıtma ve soğutma giderlerinde ciddi tasarruf sağlar. Uygun kalınlıkta ve malzemede yapılan mantolama ile enerji tüketim maliyetleri kabaca yarı yarıya düşebilir. Ayrıca dış cephe estetiği yenilenir, nem ve küf gibi sorunlar minimize edilir. Bu nedenle mantolama çalışmasına başlamadan önce kapsamlı bir planlama yapmak ve doğru işçilik sağlamak çok önemlidir. Aksi takdirde yalıtım amacına ulaşamaz, ek maliyetler doğabilir.

Mantolama uygulamasının başarısı, hem kullanılacak malzemelerin kalitesi hem de işin yapılacağı şartlara bağlıdır. Bu rehberde, mantolama yapmadan önce ve yaparken dikkat edilmesi gereken tüm önemli noktaları başlıklar halinde ele alacağız. Uygulama öncesi yapılacak kontrollerden malzeme seçim kriterlerine, uygulanacak adımlardan güvenlik önlemlerine kadar her aşamayı kapsamlı biçimde anlatacağız.

Mantolama Öncesi Hazırlık ve Planlama

Mantolama yaptırmaya karar verdiğinizde ilk adım binada bir ön keşif gerçekleştirmektir. Binanın dış cephesindeki mevcut durum dikkatlice incelenmelidir. Yüzey hazırlığı bu aşamada kritik rol oynar: Dış duvarlarda nem, rutubet veya çatlak olup olmadığı kontrol edilmelidir. Duvarlar tamamen kuru olmalı, varsa sıva bozuklukları, döküntüler temizlenmeli ve çatlaklar tamir edilmelidir. Zemin döşeme veya döşeme şapı nemli ise mantolama etkin olmaz, bu yüzden subasman seviyesinde su yalıtımı yapılmış olması gereklidir. Ayrıca dış cephede eskimiş boya veya eski sıvalar varsa bunlar temizlenmeli, çürük ve kabaran kısımlar kazınmalı; düzgün, sağlam bir yüzey elde edilmelidir.

Bu hazırlık sırasında binanın hava koşullarına uygunluğu da göz önüne alınmalıdır. Mantolama işlemi, ortam ve duvar yüzeyi sıcaklığının +5°C ile +30°C arasında olduğu günlerde yapılmalıdır. Güneş ışığına doğrudan maruz kalan veya yağmurlu günlerde yapılan uygulamalarda sıva harcı ve yapıştırıcı düzgün kurumaz, performans düşer. Bu yüzden hava durumuna göre bir zamanlama planlanmalı, aşırı güneşli, rüzgarlı veya yağışlı günler tercih edilmemelidir.

Bunların yanı sıra hukuki ve teknik kontroller de önemlidir. 1 Ocak 2020’den itibaren tüm binalar için Enerji Kimlik Belgesi (EKB) zorunluluğu getirilmiştir. Bina sahipleri mantolama yaptırmadan önce EKB sınıfını öğrenmeli ve yapılacak yalıtımın binanın enerji performansını iyileştireceğinden emin olmalıdır. Özellikle TS 825 standardı gereği duvarların ısıl geçirgenliğinin (U değeri) belirli bir sınırın altında olması beklenir. Uygulama sonrasında duvarlardaki yalıtım değeri, mutlaka TS 825’i karşılamalı; bu nedenle firma ile sözleşmeye bu konuda garanti maddesi koyulmalıdır.

Ayrıca mantolama öncesinde maliyet ve finansman planlaması yapılmalıdır. Mantolamanın ilk yatırım maliyeti olsa da uzun vadede faturaları azaltır. Bunun için malzeme ve işçilik fiyatları içeren metrekare maliyeti hesaplanır. Bina yönetimi veya sahibi, bütçeye göre en uygun teklifi almalı, kaliteyi feda etmemelidir. Şu noktalara dikkat edilmelidir:

• Isı yalıtım levhası kalınlığı iklim koşullarına göre belirlenir (bölge ve rakım farkı önemlidir). Soğuk iklimli bölgelerde daha kalın yalıtım önerilir.
• Kullanılacak malzemelerin CE/TSE/ETA belgeleri kontrol edilmelidir. Her bir yalıtım ürünü için CE uygunluk işareti aranmalı, tercihen ETA 14 ve TS EN 13499 (mantolama sistemi için) gibi standartlara sahip ürünler seçilmelidir.
• Satın alınacak malzemeler bir firma paketine ait ve birbiriyle uyumlu olmalıdır. Teknopanel gibi üretici firmaların paket çözümleri, yapıştırıcıdan sıvaya kadar tüm bileşenlerin birlikte uyumlu çalışmasını sağlar.
• Sözleşmeye işin kapsamı, teslim süresi ve garanti koşulları net olarak yazdırılmalıdır. SGK, vergi ve işçilik garantisi gibi konular da anlaşmada yer almalıdır.

Bu hazırlık adımlarının eksiksiz tamamlanması, mantolama işinin sağlıklı yürümesi için şarttır. Eksik veya hatalı bir ön hazırlık, sonraki aşamalarda sorunların kaynağı olur.

Malzeme Seçimi ve Özellikleri

Mantolama için en yaygın kullanılan ısı yalıtım malzemeleri EPS (genleştirilmiş polistiren), XPS (ekstrüde polistiren), taş yünü ve camyünü levhalardır. Her malzemenin kendine has avantajı ve dezavantajı vardır:

• EPS (Strafor): Hava oranı %98 civarında, çok hafif bir köpüktür. Isıl iletkenliği yaklaşık 0,035 W/mK düzeyindedir. Su itici özellikte olduğu için rutubet varsa suyu iter, çürüyerek bozulmaz. Ancak 75°C üzerine çıktığında yanıcı özellik gösterir. Yangın sınıfı EN 13501-1’e göre E’dir. Genelde binaların dış cephe mantolamasında popülerdir çünkü ucuz ve kolay temin edilir. Yalıtım gücü XPS ve PU’ya göre az biraz düşüktür, bu nedenle aynı performans için biraz daha kalın levha gerekebilir.
• XPS: Aynı polistirenden yapılır ancak farklı üretimle (ekstrüzyon) daha sıkı bir yapıya sahiptir. Isıl iletkenliği 0,026–0,030 W/mK gibi daha düşük değerlere inebilir. Bu da daha ince bir tabaka ile daha yüksek ısı yalıtım performansı demektir. Ayrıca neredeyse hiç su emmez, sabit dayanıklılığı yüksektir. Fire sınıfı yine E/B civarındadır. Maliyeti EPS’den yüksektir. Özellikle zemin, teras veya ağır yüklere maruz kalan cephelerde tercih edilir.
• Taş yünü (mineral yün): Bazalt veya dolomit taşından üretilir. Lifli bir yapıya sahiptir. Isıl iletkenlik değeri ~0,037–0,040 W/mK’dir, yani EPS’e yaklaşık benzerdir. Suyu emme eğilimi yüksektir (nem alır), ancak yüksek yoğunluğu sayesinde ısıdan sonra çok geç ısınır. En büyük avantajı ise yaklaşık 750°C’ye kadar dayanıklı olmasıdır; neredeyse yanmaz (EN 13501-1: A sınıfı yangın yalıtımı). Bu yüzden yangın güvenliğinin çok önemli olduğu yapılarda taş yünü levha kullanımı tavsiye edilir. Ses yalıtımı performansı da iyidir. Uygulaması daha zor olabilir ve maliyeti genelde EPS’den yüksektir.
• Camyünü: Kırılmış cam elyafından üretilir. Isıl iletkenlik değeri taş yünüyle benzer aralıkta (0,033–0,044 W/mK). Hafif yapıda olup kesme işlemleri kolaydır. Tahriş edici bir yapıya sahip olduğundan uygulamada eldiven-gözlük vb. koruyucu ekipman gerektirir. Ayrıca yanıcılığı EPS’den daha yüksektir (E sınıfı). Nemde performansı yüksektir, rutubet tolere edebilir. Genelde duvar içi veya gizli bölme yalıtımlarında kullanılır.

Bunların dışında poliüretan (PU) paneller de güçlü bir alternatiftir. Isıl iletkenliği çok düşüktür (~0,022–0,028 W/mK) ve ince bir tabaka ile yüksek yalıtım sağlar. Ancak hem maliyeti yüksektir hem yanıcılığı nispeten yüksektir (EN 13501-1: B sınıfı).

Aşağıdaki tablo, yaygın malzemelerin ortalama özelliklerini göstermektedir:

Bu tablo yol gösterici olup, her üretici malzeme için teknik dokümanlarında kesin değerlerini verir. Malzeme seçerken binanın özellikleri göz önüne alınmalıdır. Örneğin yüksek binalarda yangın riski daha fazla olabileceğinden taş yünü tavsiye edilebilir. Nemli zeminlerde ise XPS veya PU gibi su emmeyen ürünler daha güvenli sonuç verir. Yalıtım kalınlığı, bulunduğunuz bölgenin iklimine ve binanın enerji performans sınıfına göre belirlenir. Resmi olarak, “kazan daireleri ve doğalgaz faturaları üzerindeki etki” gibi faktörler EKB raporlarıyla ölçülür. Bu sayede, enerji danışmanlarının belirttiği yalıtım kalınlıkları uygulanmalı, üretici firmanın önerdiği ölçüler dikkate alınmalıdır.

Yalıtım levhalarının yanı sıra yapıştırıcı, sıva filesi, fileli köşe profili, dübel gibi yardımcı malzemelerin de kalitesi çok önemlidir. Bunlar toplu bir mantolama seti içinde uyumlu çalışacak şekilde üretilir. Markalı sistemler paket halinde alınmalıdır. Örneğin EPS levha için uygun polimer çimento esaslı yapıştırıcı, dayanıklı harç, UV dayanımlı donatı filesi kullanılmalıdır. Bu elemanlar da TSE ve CE belgeli olmalıdır. Ucuz, belgesiz malzemelerden kaçınılmalı; aksi halde kısa sürede dökülme, kabarma gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

Uygulama Firması ve İşçilik

Mantolama işinin en kritik aşamalarından biri, işi yapacak firma ve ekibin seçilmesidir. Tecrübeli, belgeli ve güvenilir bir ekip, başarılı bir uygulamanın yarısı demektir. Firma seçerken şunlara dikkat edilmelidir:

• Referans ve Uzmanlık: Firmaya ait geçmiş işler incelenmeli, mümkünse daha önce o firmaya yaptırmış kişilerle konuşulmalıdır. Firmanın ısı yalıtımı konusunda uzman bir kadrosu olup olmadığı, önceden yaptığı projeler, İzoder ve TSE gibi kuruluşlardan yetki belgeleri araştırılmalıdır. İhalelerden önce keşif yaptırarak firmanın binanızı ne kadar iyi analiz ettiği gözlemlenebilir.
• Sözleşme ve Garanti: Anlaşma yazılı ve detaylı olmalıdır. İş kapsamı (katlar, cephe alanı), malzeme markaları, uygulama süresi, toplam tutar ve ödeme koşulları açıkça belirtilmelidir. SGK primlerinin ödenmesi ve iş güvenliği önlemlerinin alınacağı gibi maddeler eklenmelidir. Ayrıca uygulama sonrası ortaya çıkabilecek sorunlara karşı garanti süresi ve kapsamı anlaşmada yer almalıdır.
• Finansal Kolaylıklar: Yalıtım işleri için özel kredi olanakları vardır. Pek çok banka, İzoder delegesi (belgeli) firmalardan yapılan yalıtım işlerini düşük faizli kredi ile desteklemektedir. Bu nedenle finansman araştırması yaparak, kredili ödeme planları değerlendirilebilir.
• İş Güvenliği: Çalışmalar sırasında uygun iskele kurulumu ve iş güvenliği sağlanmalıdır. Firma sözleşmesine, işçilerin eğitimlerinin alınacağı, güvenlik ekipmanlarının (kask, kemer, halat vb.) kullanılacağı hükmü konulmalıdır. Unutmayın ki dış cephe çalışmaları yüksekte yapıldığı için kazalara açık bir alandır. Taahhüt altına alınmamış önlemler risk oluşturur.
• Zamanlama ve Program: Uygulama süresi, hava şartlarına göre planlanmalıdır. Firma, çalışacağı ortamın güneş ve yağış durumunu gözeterek en uygun günleri tercih etmelidir. Mimarca’nın tavsiyesine göre, işin başlamasından önce bir iş güvenliği uzmanının kontrolünden geçmesi ve gerekirse işçilere eğitim verilmesi önemlidir. Yüksek sıcaklıklarda güneşin az olduğu saatler tercih edilir; yağışlı havalarda iş yapılmaz.

Sonuç olarak, işin verilme kararını aceleye getirmemek gerekir. “İyi ustaya altın bilezik” sözü burada geçerlidir: Birçok bina yönetimi uygun teklifi ararken işçilik kalitesinden ödün verebiliyor. Oysa kaliteli malzemeyi iyi ustalarla uygulatmak, uzun vadede çok daha az maliyetli ve güvenlidir.

Mantolama Uygulama Adımları

Mantolama işlemi belli başlı aşamalardan oluşur. Her adım doğru yapılmazsa sistem tam etkin çalışmaz. Tipik bir mantolama uygulamasında şu ana basamaklar izlenir:

1. Subasman Profili Montajı: İçindeki kalafat ve nemden dolayı duvarın en alt 30–50 cm’lik kısmına darbelere ve suya karşı koruma sağlayan subasman (alt çıta) profili yerleştirilir. Bu profil, binanın etrafında tornavida veya çekiçle dengeli şekilde monte edilmelidir. Karkasın başlangıç çerçevesini oluşturan bu aşamada profil düz ve aynı seviyede takılmalıdır. Köşelerde profiller 45° açıyla kesilerek eklenir.
2. Yapıştırıcı Harcının Hazırlanması ve Uygulanması: Isı yalıtım levhalarını duvara tutturmak için özel bir yapıştırıcı harcı hazırlanır (genellikle polimer katkılı çimento esaslı). Toz harç homojen şekilde suyla karıştırılmalı, topak olmamasına özen gösterilmelidir. Hazırlanan harç hem levhalara hem de duvara uygulanır. Eğri yüzeyler için noktasal yığın ve kenarlara çizgi (şerit) bırakma yöntemi; düzgün yüzeyler için dişli mala ile taraklama yöntemi kullanılır. Bu sayede levhanın yapıştırılacağı alanın en az %40’ı harçla kaplanmış olur.
3. Isı Yalıtım Levhalarının Yerleştirilmesi: Yapıştırma yapılan bölümün üzerine levhalar uzun kenarı yatay pozisyonda, alt profilden yukarı doğru monte edilir. Kenarlar arasında boşluk kalmayacak şekilde, başak (arma yanına) tekniğinde döşenir. Her levha, alt levhanın ortasına gelecek biçimde bir sonraki levha ile şaşırtmalı konumda yerleştirilir. Bu düzen, levhalar arası çatlak hattı önler. Pencere ve kapı kenarlarına gelindiğinde levhalar tam levha olmuyorsa küçük parçalarla kesilip uyumlu şekilde yerleştirilmelidir. Köşelerde ise levhalar köşeye kadar getirilerek kırık çizgi bırakılmamalıdır. Bu adımda gerekli ise tesviye kazıklarla (mastarla) levhaların yüzeyi düzeltilir. Yüzey düzgünlüğü sık sık kontrol edilmelidir.
4. Levhaların Dübellenmesi: Yapıştırma işleminden yaklaşık 24 saat sonra, levhaları mekanik olarak sabitlemek için dübel tespitine geçilir. Duvarın cinsine uygun (beton, tuğla vs.) dübel seçilmeli, her levhada standart sayıda (örneğin 6–10 adet) ve uygun çapa sahip plastik dübeller çakılmalıdır. Dübellerin düzgün oturması için delinmiş noktalara harç girmemelidir. Bu işlem, levhaların rüzgar ve darbeye karşı sabit kalmasını sağlar. Dolayısıyla yapıştırıcı ne kadar kuvvetli olsa da mutlaka uygun dübeller kullanılmalıdır. Aşağıdaki örnek fotoğrafta, EPS levhaların duvara yapıştırıldıktan sonra dübellerle tespit edildiği görülüyor; sarı plastik dübellerin levhaları sabitlemek için kullanıldığı fark ediliyor.

Mantolama uygulamasında, ısı yalıtım levhaları yapıştırıldıktan sonra uygun dübellerle tespit edilir ve levhaların tüm yüzeyi korunur. Levhalar arası boşluk bırakılmamalıdır.

1. İlk Sıva (Donatı) Katmanı ve File Uygulaması: Levhalar yerine oturup dübel sabitlemesi bittikten sonra yüzey donatı sıvası uygulanır. İlk kat sıva hazırlanıp levhaların üzerine mala ile sürülür. Henüz yaş olan bu harcın üzerine donatı filesi (glasa sentetik file) gömülür. File, sıvanın içinde esnek bir ağ görevi görerek çatlamaları engeller. Köşe profilleri gibi metal köşe elemanları da bu anda sabitlenir. Köşelere fileli PVC profil takılarak dayanıklılık artırılır. İlk kat donatı sıva kalınlığı genellikle 3–5 mm civarındadır. İşlem bittiğinde sıvanın içinde filenin düz ve gergin olması sağlanmalıdır.
2. Son Sıva Katmanı ve Son Kat Kaplama: Birinci kat kuruduktan sonra ikinci bir kat ince sıva (alçı veya ince harç) sürülür ve yüzey düzeltilir. Daha sonra su geçirimsiz, pürüzsüz bir son kat sıva veya dış cephe boyası uygulanır. Son kat genellikle 2–3 mm kalınlığında olur. Bu aşamada renklendirilmiş veya dokulu dış cephe kaplama harcı kullanılması yaygındır. Folyo veya epoksi esaslı bitüm esaslı su yalıtımı, düşük ihtimal olarak dış cephe boyası, bazen akrilik kaplamalar tercih edilebilir. Boya yapılacaksa, dış cephe UV’ye dayanıklı ve nefes alan (buhar geçirgen) nitelikte olmalıdır. Mantolama örtüsüne yapılacak son kat kaplama, hem estetik görünüm hem de malzemenin ömrü açısından kritiktir.

Mantolama bittikten sonra ek işlerden biri, dış çevre ile binanın bağlantı noktalarındaki derzlerin silikon veya benzeri elastik dolgu ile kapatılmasıdır. Pencere kasası etrafı, su olukları ve cam balkon altı gibi kritik bölgelerde sızdırmazlık malzemesi ile ek tedbir alınır. Ayrıca sistem tamamlandığında bina enerji kimlik belgesi değerlerinin iyileştirilmiş olduğundan emin olunmalı, gerekli yerlere yeni belge çıkartılmalıdır.

Son olarak, iş teslimi öncesinde işçilik kontrol edilir: Yüzeyler düzgün mü, levha uçları gövdeye tam mı, sıva çatlamış mı, dübeller sıkı mı gibi noktalar tek tek gözden geçirilir. Eğer eksik veya hasarlı uygulama varsa hemen düzeltilir.

Mantolama sonrasında, üst kat sıva harcı sürülür ve yüzey son kaplamaya (boya veya doku) hazırlanır. Boya işlemine başlamadan önce sıvanın tam kuruması önemlidir.

Uygulama Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Mantolama işlemi sırasında bazı spesifik hususlar daima takip edilmelidir. Aksi takdirde istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir:

• Hava ve Yüzey Koşulları: Uygulama devam ederken beton veya sıva yüzeyinin sıcaklığı +5°C ila +30°C arasında kalmalıdır. +30°C üzerindeki dış cephedeki aşırı sıcaklıklarda yapıştırıcı/hava karışımı hızla kuruyarak zayıf yapışma oluşturabilir. Çok soğuk veya yağışlı havalarda ise yapışan harç donabilir ve düşebilir. Bu nedenle ideal olarak ilkbahar, yaz sonu veya sonbahar ayları tercih edilmelidir. Güneşli günlerde iş yapılacaksa yüzey gölgelik şemsiye veya branda ile korunmalıdır.
• Yüzey Temizliği ve Düzgünlük: Uygulama yapılacak duvarlarda toz, yağ, eski boya veya gevşek parçacık bulunmamalıdır. Bu tür kalıntılar yapışmayı bozacağı için önceden fırça, brülör veya basınçlı su ile temizlenmelidir. Duvar düz değilse ön yüzeye kaba sıva (kesme harcı) çekilip düzeltilmelidir; aşırı eğrilik (>2 cm) sıva ile dengelenmelidir. Aksi halde levhanın bir bölümü boşta kalabilir veya yapışma problemi yaşanabilir.
• Isı Köprülerinin Önlenmesi: Dış cephedeki tüm çıkıntılar (balkon altları, pencerelerin kenarları, bina birleşimleri) mantolama kapsamına alınmalıdır. Kesintiler mutlaka önlenmelidir. Her iç mekânın dış duvarı kesintisiz yalıtım görecek şekilde plan yapılmalı; örneğin balkon döşemeleri, korkuluk altları ve tesisat çıkışları da mantolanmalıdır. Eğer bina köşelerinde veya doğrama çevrelerinde yalıtım koparsa, orada ısı köprüsü oluşur; zamanla içeride yoğuşma, rutubet lekeleri ve küf görülebilir. Bu nedenle levhalar, duvarla bir bütün halinde bitmelidir.
• Yalıtım Malzemesi Depolanması: Uygulama öncesi malzemelerin muhafazası önemlidir. Levhalar, güneşten veya yağıştan uzak, kuru ve serin bir yerde saklanmalıdır. Yeterince havalanan bir depoda istiflenmeli, üst üste çok yükseğe çıkılmamalıdır. Yapıştırıcı harcı ve sıva malzemesi nemden korunmalı, kapalı alanlarda tutulmalıdır. Nemli ortamda bekleyen levhalar üzerinde küf oluşabilir veya malzeme deforme olabilir.
• İşçi Güvenliği: Gerekli iş güvenliği önlemleri kesinlikle alınmalıdır. Beton duvar ve iskele arasındaki bağlantılarda güvenlik halatı, kask, uygun merdiven/iskelenin tam kurulumu gibi tedbirler elzemdir. Her işçi için SGK priminin ödendiğinden ve gerekli işçi eğitimlerinin verildiğinden emin olunmalıdır. Bu sorumluluk bina sahibine aittir; herhangi bir kazadan kişisel veya yasal olarak sorumlu olmamak için önlemleri titizlikle takip edin.
• Yapıştırıcı Performans Testi: Harcı uygulamadan önce levha parçası ile test yapılmalı, yapışma gücü kontrol edilmelidir. Eğer harç oranı veya kalitesi sorunluysa bu anlaşılır ve önlem alınır. Levhaları yapıştırdıktan sonra hemen devam etmek yerine, belirli bir bölgede test levhasının kuruması beklenip yerinde tutunma (çekme) kuvveti kontrol edilebilir. Bu özellikle yeni satın alınan yapıştırıcılarda veya karışımın doğru yapıldığından emin olunması için faydalıdır.
• Sistem Uyumuna Dikkat: Tüm sistem elemanları birbiriyle uyumlu olmalıdır. Örneğin EPS levha alınırken, aynı üreticinin yapıştırıcısı ve sıva filesi seçilirse garanti kapsamında daha güvenli olur. Karışık markalar kullanılmamalıdır. Ayrıca renkli kaplamaların (beyaz, gri, siyah) seçimi binanın güneş enerjisi emilimini etkileyebilir; açık renkler güneş ısısını yansıtma açısından tercih edilir.
• Donatı Filesi ve Köşe Profil: Köşe noktalarına mutlaka fileli PVC profil takılmalı ve donatı filesi köşeye düzgün yerleştirilmelidir. Bu sayede köşelerde çatlak riski düşer. Ayrıca kapı-pencere etrafı gibi kritik bölgelere de ekstra donatı parçası konularak dayanıklılık artırılır.

Bu önlemler uygulandığında kaliteli, uzun ömürlü bir mantolama sağlanır. Aksi durumlarda sık rastlanan hatalar listesiyle karşılaşmamak için sürecin her anında titiz davranılmalıdır.

Sıkça Yapılan Hatalar

Mantolama uygulamasında deneyimsizlik veya ihmaller sonucu bazı problemler tekrarlanarak ortaya çıkar. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Hatalı Hava Koşulunda Uygulama: Don veya çok sıcak/güneşli bir gün gibi uygun olmayan hava şartlarında uygulama yapmak sık hatadır. Bu, yapıştırıcının tamamen kurumasına izin vermeyerek yapışma kaybına yol açar. En uygun mevsimler ilkbahar ve sonbahardır; yazın aşırı sıcak günlerden kaçınılmalıdır.
• Düzgün Depolanmayan Levhalar: Isı yalıtım levhaları açıkta veya nemli bir ortamda bekletilirse ezilme, kırılma veya küflenme gibi sorunlar başlar. Hasarlı bir levhayı uygulamaya devam etmek hatadır. Levhalar mutlaka düz, kuru bir zeminde istiflenmeli, bantlanarak yağıştan korunmalıdır.
• Yapıştırıcı ve Dübelsiz Yapıştırma: Sadece harç ile levha yapıştırmak veya dübel kullanmamak büyük bir hatadır. Yapıştırıcı ve dübel birlikte kullanılmazsa levhalar düşebilir. Hatta iyi yapışsa bile zamanla çatlayarak serbestleşebilir. Dolayısıyla dübel kullanılmayan uygulamalar güvensizdir.
• Yüzey Temizliği İhmal: Tozlu, kirli yüzeylere harç uygulamak tutmayı engeller. Boya, pas veya yabancı madde kalıntısı varsa bunlar fırça ile temizlenmeden işlem yapılırsa yapışma zayıf olur.
• Kesintili Yalıtım: Mantolama yapılırken iç mekânların tüm dış duvarlarının atlanması veya balkon altlarının boş bırakılması sık rastlanan hatadır. Bu ısı köprüsü oluşturur. Örneğin zemindeki dairelerdeki balkon altına da aynı kalınlıkta yalıtım levhası döşenmelidir.
• Düzgün Düzeylenmemiş Levha: Yapışma esnasında levhaların mastar kontrolü yapılmadan bırakılması hatadır. Levhalar düzgünleştirilmeden üstüne sıva yapılırsa cephede dalgalanmalar veya gölgeler görülebilir. Her levha yerleştirme sonrası mastarla denetlenmelidir.
• İç Cephe Mantolaması: Bazen yanlışlıkla ısı yalıtımı işi iç cephesi nasıl yapılır diye düşünülür; oysa bina ısı kaybı dışarıdan önlenir. İçten mantolama, dış duvardaki nem ve soğuk problemlerini çözmez. Mantolama mutlaka dış cepheden uygulanmalıdır.
• Eksik Güvence ve Garantinin Olmaması: Usta seçimi ve iş güvenliği gibi konular sözleşmeye yazılmazsa, iş bittikten sonra oluşan sorunlar karşısında hak aranamaz. En yaygın hata, fiyat düşüklüğü uğruna formalitelerin atlanmasıdır.

Bu ve benzeri hatalardan kaçınmak için, yukarıdaki bölümlerde bahsettiğimiz önlemler eksiksiz uygulanmalıdır. İyi organize bir uygulama ve deneyimli ekip, hataları en aza indirecektir.

Maliyet ve Enerji Tasarrufu

Mantolama başlangıçta bir maliyet gerektirse de uzun vadede büyük tasarruf sağlar. İyi yapılan yalıtım sayesinde kışın ev daha az ısınır, yazın serin kalır; böylece ısıtma ve soğutma için harcanan enerji azalır. Garanti BBVA Mortgage’in belirttiğine göre uygun mantolama aylık ısınma giderlerinde %50’ye varan azalma sağlayabilir. Yıllık bazda hesaplandığında bu, binanın enerji tüketiminin önemli ölçüde düşmesi demektir. Ayrıca binalar daha dengeli ısınacağı için radyatör ya da klimalarda oluşabilecek aşırı yüklenme engellenir.

İlk yatırım maliyeti metrekare başına temiz işçilik ve malzeme bedelidir. Metrekare başına ortalama yalıtım levhası + profil + harç maliyetleri toplanır. Birkaç teklif alınarak fiyatlar karşılaştırılabilir. Maliyet planlamasında şu faktörler dikkate alınmalıdır: levha kalınlığı, bina yüksekliği (yüksek binalar daha karmaşık iskelenme gerektirir), balkon/teras varlığı, yüzey düzensizlikleri (fazla pürüz varsa uygulama süresi uzar), son kat kaplama özellikleri (doku, boya vb. etkiler).

Bunun yanında bazı destek ve teşvik mekanizmaları kullanılabilir. Örneğin belediyelerin veya EİE (Enerji Verimliliği Derneği) gibi kuruluşların zaman zaman yürüttüğü yalıtım destek programları araştırılabilir. Ayrıca ısı yalıtımında KDV oranı %1’dir, bu da maliyeti bir miktar düşürür. İşin düzgün yapıldığından emin olunan durumlarda bankalar krediler de sağlar.

Maliyet-etkinlik değerlendirmesi yaparken, ısı yalıtımı ile elde edilecek yıllık tasarrufu göz önünde bulundurmak gerekir. Mantolamalı ve mantolamasız aynı binanın yıllık enerji faturaları karşılaştırılmalıdır. Çoğu hesapta 3–5 yıl içinde yapılan yatırım kendisini amorti eder ve sonrasında tamamen kâza geçilir. Bu getiri hesabı, mantolama işini motive eden en önemli sebeplerden biridir.

Sonuç

Mantolama; doğru plan, kaliteli malzeme ve uzman işçilik birleştiğinde, hem ekonomik hem de konfor açısından büyük kazanç sağlar. Yukarıda detaylarıyla anlattığımız hususlara dikkat ederek yapılan bir mantolama uygulaması, binanızın ısıl performansını belirgin biçimde iyileştirecek, ısıtma-soğutma giderlerinizi azaltacak ve bina ömrünü uzatacaktır. Uygulama öncesi kapsamlı hazırlık, uygun malzeme seçimi, titiz işçilik ve kontrol adımları süreci kusursuz kılar.

Mantolama yaptırırken mutlaka kesintisiz ısı yalıtımı, doğru malzeme seçimi, uygun uygulama koşulları ve iş güvenliği gibi temel prensiplerden ödün vermeyin. İşçi ve firma seçiminden projeye kadar her aşamada bilinçli kararlar alın. Uygun yalıtım elde etmek isteyen herkes için en büyük tavsiye, işi sonuna kadar takip etmek ve gözden kaçabilecek ayrıntılarda dahi titiz olmaktır. Bu şekilde yapılan mantolama, bina değerine ve konforuna uzun vadede kat kat geri döner.